برنامه ریزی و نیاز سنجی

تعیین هدف و نیازها

قبل از طراحی و ساخت مرکز داده، باید مشخص شود مرکز داده به چه منظوری ساخته خواهد شد. مثلاً میزبانی ابری، خدمات سازمانی، هوش مصنوعی و یا ذخیره‌سازی از جمله اهداف ساخت مرکز داده است. پس از مشخص شدن هدف، نیاز است نیازهای ظرفیتی(پردازش، ذخیره سازی، پهنای باند) و الزامات امنیتی(فیزیکی و سایبری) تعیین شوند. نهایتا نیاز است تا بودجه و جدول زمانی پروژه تخمین زده شود.

انتخاب محل مناسب

موقعیت جغرافیایی مرکز داده از نظر دسترسی به انرژی پایدار، عدم خطر سیل یا زلزله، نزدیکی به شبکه های ارتباطی و پست برق جداگانه باید بررسی شود. پس از تعیین موقعیت جغرافیایی، فضای فیزیکی مرکز داده از لحاظ مساحت و امکان توسعه در آینده بررسی میشود. نهایتا هزینه های عملیاتی مانند برق، خنک کنندگی، مالیات و … مورد بررسی قرار گرفته و تخمین زده می شود.

طراحی

معماری فیزیکی

معماری فیزیکی شامل طراحی و چیدمان رک ها، اتاق سرورها، سیستم های خنک کنندگی و مسیرهای کابل کشیو … است. همچنین تقسیم بندی مناطق نظیر منطقه ذخیره سازی، منطقه شبکه و منطقه امنیت نیز باید صورت گیرد.

سیستم های الکتریکی

در این مرحله محاسبات مربوط به منبع تغذیه بدون وقفه(UPS)، ژنراتورهای پشتیبان، توزیع برق با رعایت افزونگی (N+1 و یا 2N) صورت گرفته و مصرف انرژی  بهره وری(PUE) مورد بررسی قرار می گیرند.

سیستم خنک کنندگی

در مرحله طراحی لازم است انتخاب روش خنک کنندگی نظیر هواخنک، مایع خنک یا ترکیبی صورت گیرد. همچنین بررسی استفاده از سیستم‌های پیشرفته مانند هوای سرد محبوس (Containment) یا خنک‌کنندگی مایع مستقیم (Direct Liquid Cooling) در این مرحله انجام می شود.

شبکه و اتصالات

طراحی توپولوژی شبکه مثل فابریک، Spine-Leaf و یا سنتی صورت گرفته و زیرساخت فیبر نوری و کابل‌کشی ساختاریافته (CAT6/7/8 یا OM3/OM4) مورد بررسی و قرار می گیرد و برنامه ریزی اتصال به اینترنت با چندین ISP برای افزونگی صورت می گیرد.

امنیت فیزیکی

در طراحی مرکز داده، سیستم‌های کنترل دسترسی نظیر بیومتریک یا کارت‌های هوشمندصورت می گیرد.جانمایی اولیه دوربین های نظارتی و حسگرهای حرکتی تعیین میشود و برند و نوع دیوارهای مقاوم در برابر آتش و نفوذ تعیین می گردد.

ساخت و اجرا

مرحله ساخت و اجرا شامل آماده سازی سایت می باشد که در این مرحله، عملیات تخریب یا بازسازی ساختمان در صورت نیاز انجام می شود. پس از مقاوم سازی دیوارها، سقف و کف، نصب کف کاذب و سقف معلق برای مدیریت کابل ها و جریان هوا انجام می شود. همچنین سیستم اطفاء حریق گازی یا آبی اجرا می شود.

اجرای سیستم های زیر ساختی نظیر سیستم های برق و خنک کنندگی، تست ژنراتورها و UPS های تحت بار، اجرای کابل های شبکه و برق با رعایت استانداردها صورت می گیرد. استقرار سخت افزارهای IT نظیر رک ها، سرورها، سوئیچ ها، روترها و ذخیره سازها انجام می شود و  پیکربندی زیرساخت مجازی‌سازی (VMware, Hyper-V, یا KVM) و راه اندازی سیستم‌های ذخیره‌سازی (SAN/NAS) انجام می گیرد.

تست و راه اندازی

برای تست عملکردی لازم است تست بار (Load Testing) به منظور اطمینان از عملکرد سیستم تحت فشار صورت گیرد. همچنین تست افزونگی (Failover Testing) برای اطمینان از کارایی سیستم‌های پشتیبان انجام شده و اندازه گیری PUE و اطمینان از بهره‌وری انرژی صورت میگیرد. در حوزه امنیت سایبری، نصب فایروال‌ها، سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS/IPS)، و ابزارهای رمزنگاری انجام می شود و تست نفوذ (Penetration Testing) اجرا شده و اقدامات لازم به منظور  رفع آسیب‌پذیری‌ صورت می گیرد. در زمینه مستند سازی، نقشه شبکه، نمودارهای جریان داده و دستورالعمل‌های عملیاتی تهیه می شود و ثبت اطلاعات پیکربندی سخت‌افزار و نرم‌افزار صورت می گیرد.

مرحله عملیاتی و نگهداری

مرحله عملیاتی و نگهداری شامل مهاجرت داده ها از مرکز داده قدیمی یا منابع ابری با حداقل Downtime می باشد. پس از انتقال، به منظور مانیتورینگ و مدیریت از ابزارهای مانند Nagios, Zabbix, یا SolarWinds برای نظارت بر سلامت سیستم استفاده می شود. در زمینه نگهداری پیشگیرانه، به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها و وصله‌های امنیتی صورت گرفته و تعمیر و جایگزینی سخت افزارهای فرسوده انجام می شود. برای طرح بازیابی فاجعه (DRP) ایجاد Backup در سایت‌های دوم و راه‌اندازی سیستم‌های Replication ضروری است.